Il nome, la storia, il mito
La costellazione della Mensa, o della Tavola, fu battezzata per ultima fra le 14 costellazioni ricavate da Nicholas Louis de Lacaille durante la missione al Capo di Buona Speranza del 1751.
Durante questa spedizione, l'abate misurò anche l'altezza della Table Mountain (Mons Mensae), la montagna che domina il Capo di Buona Speranza in Sud Africa. A questo monte è dedicata la costellazione in esame.
Di seguito un estratto dalle sue "Memoires" del 1756:
"[...] ho messo sotto la grande nube (di Magellano) la Montagna della Tavola, famosa in loco (Capo di Buona Speranza) per la sua somiglianza ad una tavola, e soprattutto per una coltre bianca che la ricopre spesso, quasi come una specie di tovaglia quando soffia il forte vento del Sud-Est; nondimeno la maggioranza dei naviganti nomina queste nubi "nubi del Capo" quelle che noi siamo soliti chiamare Nubi di Magellano, che sia la grande o la piccola."
Osservazione
Si tratta di una costellazione circumpolare australe, del tutto invisibile dall'Italia, formata da deboli stelline che sfuggono quasi all'occhio nudo. Per rintracciarla si può partire dalla costellazione del Dorado, con la quale condivide la Grande Nube di Magellano.
I corpi celesti
La stella alpha ha magnitudine 5,1 ed è di colore giallo. Beta e Gamma sono di poco più fioche.
Nomi |
Magnitudine |
Link |
HR 1109; SAO 255998; HD 22676 | 5,7 | |
HR 1154; SAO 256005; HD 23474; FK5 2261 | 6,29 | |
HR 1426; Del Men; SAO 258372; HD 28525; FK5 166 | 5,69 | |
HR 1456; Nu Men; SAO 258378; HD 29116 | 5,79 | |
HR 1485; SAO 258379; HD 29598; FK5 1658 | 6,76 | |
HR 1531; SAO 256116; HD 30479; FK5 2350 | 6,05 | |
HR 1541; Mu Men; SAO 256122; HD 30612; FK5 177 | 5,54 | |
HR 1606; SAO 256139; HD 31975 | 6,28 | |
HR 1629; Eta Men; SAO 256145; HD 32440; FK5 1138 | 5,47 | |
HR 1677; Bet Men; SAO 256154; HD 33285; FK5 2380 | 5,31 | |
HR 1682; SAO 256153; HD 33519 | 6,29 | |
HR 1700; SAO 256160; HD 33875; FK5 2388 | 6,27 | |
HR 1716; Xi Men; SAO 258395; HD 34172; FK5 917 | 5,85 | |
HR 1815; SAO 258405; HD 35798; FK5 3976 | 6,51 | |
HR 1953; Gam Men; SAO 256201; HD 37763; FK5 214 | 5,19 | |
HR 1964; SAO 256208; HD 37993; FK5 2422 | 5,78 | |
HR 1991; Iot Men; SAO 256214; HD 38602 | 6,05 | |
HR 2022; Pi Men; SAO 258421; HD 39091 | 5,65 | |
HR 2059; SAO 258418; HD 39780; FK5 1659 | 6,2 | |
HR 2062; Lam Men; SAO 256239; HD 39810; FK5 2441 | 6,53 | |
HR 2125; Kap Men; SAO 256248; HD 40953; FK5 2451 | 5,47 | |
HR 2261; Alp Men; SAO 256274; HD 43834; FK5 239 | 5,09 | |
HR 2283; SAO 256285; HD 44447 | 6,64 | |
HR 2559; Zet Men; SAO 258451; HD 50506; FK5 264 | 5,64 | |
HR 2689; The Men; SAO 256355; HD 54239; FK5 2545 | 5,45 | |
HR 2919; Eps Men; SAO 256415; HD 60816; FK5 2583 | 5,53 | |
Nomi |
Magnitudine |
Link |
NGC 1520; ESO 32-SC5 | - | |
NGC 1651; ESO 55-SC30 | - | |
NGC 1673; ESO 55-SC34 | - | |
NGC 1702; ESO 56-SC8 | - | |
NGC 1711; ESO 56-SC10 | 10,000 | |
NGC 1751; ESO 56-SC23 | - | |
NGC 1754; ESO 56-SC25 | - | |
NGC 1766; ESO 56-SC29 | - | |
NGC 1775; ESO 56-SC34 | - | |
NGC 1777; ESO 33-SC1 | - | |
NGC 1789; ESO 56-SC37 | - | |
NGC 1791; ESO 56-SC41 | - | |
NGC 1813; ESO 56-SC50 | - | |
NGC 1815; ESO 56-SC49 | - | |
NGC 1823; ESO 56-SC51 | - | |
NGC 1833; ESO 56-SC55 | - | |
NGC 1837; ESO 56-SC59 | - | |
NGC 1840; ESO 56-SC62 | - | |
NGC 1841; ESO 004-SC15 | 12,000 | |
NGC 1845; ESO 56-SC65 | - | |
NGC 1848; ESO 56-SC68 | - | |
NGC 1861; ESO 56-SC76 | - | |
NGC 1878; ESO 56-SC80 | - | |
NGC 1890; ESO 56-SC87 | - | |
NGC 1914; ESO 56-SC95 | - | |
NGC 1938; ESO 56-SC108 | - | |
NGC 1939 | - | |
NGC 1943; ESO 56-SC114 | 12,000 | |
NGC 1944; ESO 33-SC17 | - | |
NGC 1950; ESO 56-SC116 | - | |
NGC 1956; ESO 16-2 | - | |
NGC 1959; ESO 56-SC120 | - | |
NGC 1986; ESO 56-SC134 | 11,000 | |
NGC 1987; ESO 56-SC131 | 12,000 | |
NGC 2000; ESO 56-SC135 | - | |
NGC 2010; ESO 56-SC139 | - | |
NGC 2012; ESO 16-5 | - | |
NGC 2016; ESO 56-SC142 | - | |
NGC 2018; ESO 56-SC141 | - | |
NGC 2019; ESO 56-SC145 | 11,000 | |
NGC 2025; ESO 56-SC149 | - | |
NGC 2028; ESO 56-SC152 | - | |
NGC 2031; ESO 56-SC153 | - | |
NGC 2036; ESO 56-SC155 | - | |
NGC 2038; ESO 56-SC158 | - | |
NGC 2043; ESO 56-SC168 | - | |
NGC 2046; ESO 56-SC162 | - | |
NGC 2047; ESO 56-SC167 | - | |
NGC 2051; ESO 56-SC169 | - | |
NGC 2056; ESO 56-SC172 | - | |
NGC 2057; ESO 56-SC174 | - | |
NGC 2058; ESO 56-SC173 | 12,000 | |
NGC 2059; ESO 56-SC175 | - | |
NGC 2065; ESO 57-SC2 | 11,000 | |
NGC 2066; ESO 57-SC3 | - | |
NGC 2072; ESO 57-SC4 | - | |
NGC 2075; ESO 57-EN5 | - | |
NGC 2103; ESO 57-EN24 | - | |
NGC 2107; ESO 57-SC32 | 11,000 | |
NGC 2111; ESO 57-SC35 | - | |
NGC 2121; ESO 57-SC40 | 11,200 | |
NGC 2122; ESO 57-EN41 | - | |
NGC 2133; ESO 57-SC46 | - | |
NGC 2134; ESO 57-SC47 | 11,000 | |
NGC 2144; ESO 16-10 | - | |
NGC 2145; ESO 57-SC52 | - | |
NGC 2161; ESO 33-SC31 | - | |
NGC 2171 | - | |
NGC 2173; ESO 33-SC34 | - | |
NGC 2190; ESO 33-SC36 | - | |
NGC 2199; ESO 34-3 | - | |
NGC 2203; ESO 34-SC4 | - | |
NGC 2209; ESO 34-SC6 | - | |
NGC 2213; ESO 57-SC70 | - | |
IC 2051; ESO 004-G007 | - | |
IC 2054 | - | |
IC 2089 | - | |
IC 2103 | - | |
IC 2134 | - | |
IC 2140 | - | |
IC 2142 | - | |
IC 2146 | - | |
IC 2148 | - | |
IC 2160 | - | |
IC 2161 | - | |
IC 2164 | - | |