IL NOME, LA STORIA, IL MITO
La costellazione del Dorado, nota in Italia come Pescespada o Pesce Dorato, è stata introdotta dai navigatori olandesi Pieter Keyser e Frederick de Houtman nel 1595-1597. Introdotta da Plancius nel suo globo del 1598 sotto la dicitura Dorado. Rappresenta un pesce dalla livrea oro, che giustifica il nome assegnatogli. In italiano si tratterebbe della lampuga, anche nota come corifena cavallina , in francese dorade. E' un pesce che vive nelle acque subtropicali e tropicali.
Nel giornale di bordo della spedizione di Keyser è contenuta una nota che riferisce dell'inseguimento da parte di questi pesci, di banchi di pesci volanti, alla quale è allegato persino un disegno che mostra un esemplare che salta fuori dall'acqua cercando di acchiappare la sua preda. Non sarebbe dunque un caso il fatto che Plancius abbia posto prossimi tra loro Dorado e Volans.
La costellazione è stata raffigurata per la prima volta nell' Uranometria di Johann Bayer nel 1603.
OSSERVAZIONE
Del tutto inosservabile dall'Italia, la costellazione del Dorato è tipica dei mesi freddi dell'anno.
Può essere rintracciata circa 13° a Sud della brillante Canopo, laddove si arriva nei pressi del Polo Sud Eclittico.
Poco più a destra è rintracciabile la stella Delta, che può essere presa come inizio per disegnare la costellazione nel suo intero.
I CORPI CELESTI
La costellazione, sebbene non sia così splendente in fatto di stelle, si lascia apprezzare per una numerosa serie di nebulose e per una famosa galassia.
In pratica, la stella alpha ha una magnitudine di 3,5 ed è luminosa nei colori bianco ed azzurro. Si tratta di un sistema binario molto stretto con un periodo di rivoluzione di circa 12 anni. La primaria è una variabile di tipo Alpha 2 nel CVn (varia molto il campo magnetico ma poco il campo ottico).
Beta è una variabile, con un periodo di 10 giorni ed una variazione di magnitudine da 3,5 a 4,1.
Dal punto di vista non stellare, il primo gradino è occupato ovviamente dalla Grande Nube di Magellano, una galassia che a lungo è stata ritenuta satellite della nostra.
Molto particolare è anche NGC 2070, meglio conosciuta come Nebulosa Tarantola.
Di rilievo è anche l'ammasso aperto NGC 1850.
Nomi |
Magnitudine |
Link |
HR 1227; SAO 233321; HD 24863; FK5 2282 | 6,46 | |
HR 1250; SAO 233354; HD 25470 | 6,51 | |
HR 1338; Gam Dor; SAO 233457; HD 27290; FK5 157 | 4,25 | |
HR 1365; SAO 233476; HD 27604; FK5 2318 | 6,09 | |
HR 1405; SAO 233506; HD 28255 | 6,29 | |
HR 1465; Alp Dor; SAO 233564; HD 29305; FK5 171 | 3,27 | |
HR 1492; SAO 249066; HD 29712 | 5,4 | |
HR 1504; SAO 233622; HD 30003 | 6,53 | |
HR 1530; Kap Dor; SAO 233664; HD 30478; FK5 2354 | 5,27 | |
HR 1540; SAO 249095; HD 30610; FK5 2356 | 6,46 | |
HR 1597; SAO 233733; HD 31746 | 6,12 | |
HR 1598; SAO 249138; HD 31754; FK5 2372 | 6,41 | |
HR 1674; Zet Dor; SAO 233822; HD 33262; FK5 189 | 4,72 | |
HR 1695; SAO 249198; HD 33684; FK5 2389 | 5,2 | |
HR 1744; The Dor; SAO 249225; HD 34649; FK5 196 | 4,83 | |
HR 1836; Lam Dor; SAO 233981; HD 36189; FK5 2410 | 5,14 | |
HR 1859; SAO 249281; HD 36584 | 6,03 | |
HR 1867; SAO 249288; HD 36689 | 6,59 | |
HR 1882; SAO 249297; HD 36876 | 6,19 | |
HR 1917; SAO 249309; HD 37297; FK5 2418 | 5,34 | |
HR 1922; Bet Dor; SAO 249311; HD 37350; FK5 212 | 3,76 | |
HR 1936; SAO 249314; HD 37501 | 6,32 | |
HR 1960; SAO 249322; HD 37935 | 6,31 | |
HR 2015; Del Dor; SAO 249346; HD 39014; FK5 1154 | 4,35 | |
HR 2064; Eps Dor; SAO 249368; HD 39844 | 5,11 | |
HR 2073; SAO 249376; HD 39963 | 6,36 | |
HR 2102; SAO 249390; HD 40409; FK5 2452 | 4,65 | |
HR 2104; SAO 249391; HD 40455 | 6,63 | |
HR 2194; Eta1Dor; SAO 249448; HD 42525 | 5,71 | |
HR 2221; Nu Dor; SAO 249461; HD 43107; FK5 1166 | 5,06 | |
HR 2245; Eta2Dor; SAO 249469; HD 43455; FK5 2473 | 5,01 | |
HR 2352; Pi 1Dor; SAO 249532; HD 45669 | 5,56 | |
HR 2377; Pi 2Dor; SAO 249550; HD 46116; FK5 2495 | 5,38 | |
HR 2408; SAO 249568; HD 46730; FK5 2502 | 6,29 | |
Nomi |
Magnitudine |
Link |
NGC 1500; ESO 201-13 | - | |
NGC 1506; ESO 156-27 | - | |
NGC 1515; ESO 156-36 | 11,000 | |
NGC 1522; ESO 156-38 | - | |
NGC 1523; ESO 156-**39 | - | |
NGC 1533; ESO 157-3 | 10,900 | |
NGC 1546; ESO 157-12 | 11,600 | |
NGC 1549; ESO 157-16 | 9,900 | |
NGC 1553; ESO 157-17 | 9,500 | |
NGC 1556; ESO 202-4 | - | |
NGC 1566; ESO 157-20 | 9,400 | |
NGC 1578; ESO 202-14 | - | |
NGC 1581; ESO 157-26 | - | |
NGC 1596; ESO 157-31 | 11,000 | |
NGC 1602; ESO 157-32 | - | |
NGC 1617; ESO 157-41 | 10,400 | |
NGC 1641; ESO 84-SC24 | - | |
NGC 1644; ESO 84-SC30 | 13,000 | |
NGC 1652; NGC 1649 | - | |
NGC 1649; NGC 1652 | - | |
NGC 1669; ESO 84-38 | - | |
NGC 1672; ESO 118-43 | 11,000 | |
NGC 1676; ESO 55-SC36 | - | |
NGC 1688; ESO 119-6 | 12,000 | |
NGC 1693; ESO 56-SC2 | - | |
NGC 1695; ESO 56-SC3 | - | |
NGC 1696; ESO 56-SC4 | - | |
NGC 1697; ESO 56-SC5 | - | |
NGC 1698; ESO 56-SC6 | - | |
NGC 1703; ESO 119-19 | - | |
NGC 1704; ESO 56-SC9 | - | |
NGC 1706; ESO 85-7 | - | |
NGC 1712; ESO 56-SC11 | - | |
NGC 1714; ESO 85-EN8 | - | |
NGC 1715; ESO 85-EN9 | - | |
NGC 1718; ESO 85-SC10 | - | |
NGC 1722; ESO 56-SC12 | - | |
NGC 1727; ESO 56-SC14 | - | |
NGC 1731; ESO 85-SC12 | - | |
NGC 1732; ESO 56-SC17 | - | |
NGC 1733; ESO 85-SC13 | - | |
NGC 1734; ESO 56-SC18 | - | |
NGC 1735; ESO 85-SC15 | - | |
NGC 1736; ESO 56-EN16 | - | |
NGC 1737; ESO 56-EN20 | - | |
NGC 1743; Dunlop 114 | - | |
NGC 1745; ESO 56-SC22 | - | |
NGC 1747; ESO 85-SC16 | - | |
NGC 1748; IC 2114 | - | |
NGC 1749; ESO 56-SC26 | - | |
NGC 1755; ESO 56-SC28 | 9,900 | |
NGC 1756; ESO 56-SC27 | - | |
NGC 1760; ESO 85-EN19 | - | |
NGC 1761; ESO 85-SC18 | - | |
NGC 1763; IC 2115 | - | |
NGC 1764; ESO 56-SC30 | - | |
NGC 1765; ESO 119-24 | - | |
NGC 1767; ESO 56-SC31 | - | |
NGC 1768; ESO 56-SC32 | - | |
NGC 1769; ESO 85-EN23 | - | |
NGC 1770; IC 2117 | 9,000 | |
NGC 1771; ESO 85-27 | - | |
NGC 1772; ESO 56-SC33 | - | |
NGC 1773; ESO 85-EN25 | - | |
NGC 1774; ESO 85-SC26 | 10,000 | |
NGC 1776; ESO 85-SC28 | - | |
NGC 1782; ESO 56-SC36 | - | |
NGC 1783; ESO 85-SC29 | 11,000 | |
NGC 1785; ESO 56-**38 | - | |
NGC 1786; ESO 56-SC39 | 10,100 | |
NGC 1787; ESO 85-SC31 | - | |
NGC 1793; ESO 56-SC43 | - | |
NGC 1795; ESO 56-SC44 | - | |
NGC 1796; ESO 119-30 | 13,000 | |
NGC 1801; ESO 56-SC45 | - | |
NGC 1804; ESO 56-SC46 | - | |
NGC 1805; ESO 85-SC32 | 10,000 | |
NGC 1806; ESO 56-SC47 | 11,000 | |
NGC 1809; ESO 56-48 | - | |
NGC 1810; ESO 85-SC35 | - | |
NGC 1814; ESO 85-SC36 | 9,000 | |
NGC 1816; ESO 85-SC37 | 9,000 | |
NGC 1818; ESO 85-SC40 | 9,800 | |
NGC 1820; ESO 85-SC39 | 9,000 | |
NGC 1822; ESO 85-SC42 | - | |
NGC 1824; ESO 119-36 | - | |
NGC 1825; ESO 56-SC53 | - | |
NGC 1826; ESO 85-SC43 | - | |
NGC 1828; ESO 56-SC54 | - | |
NGC 1829; ESO 56-SC57 | 8,000 | |
NGC 1830; ESO 56-SC56 | - | |
NGC 1831; ESO 85-SC44 | 11,000 | |
NGC 1834; ESO 56-SC60 | - | |
NGC 1835; ESO 56-SC58 | 9,800 | |
NGC 1836; ESO 56-SC61 | - | |
NGC 1838; ESO 56-SC64 | - | |
NGC 1839; ESO 56-SC63 | - | |
NGC 1842; ESO 85-SC46 | - | |
NGC 1844; ESO 85-SC48 | - | |
NGC 1846; ESO 56-SC67 | 11,000 | |
NGC 1847; ESO 56-SC66 | - | |
NGC 1849; ESO 85-SC49 | - | |
NGC 1850; ESO 56-SC70 | 9,300 | |
NGC 1852; ESO 56-SC71 | - | |
NGC 1853; ESO 158-22 | - | |
NGC 1855; NGC 1854 | 10,000 | |
NGC 1854; NGC 1855 | - | |
NGC 1856; ESO 56-SC73 | 10,000 | |
NGC 1858; ESO 56-SC74 | - | |
NGC 1859; ESO 85-SC50 | - | |
NGC 1860; ESO 56-SC75 | - | |
NGC 1862; ESO 85-SC51 | - | |
NGC 1863; ESO 56-SC77 | - | |
NGC 1864; ESO 56-SC79 | - | |
NGC 1865; ESO 56-SC78 | - | |
NGC 1866; ESO 85-SC52 | 9,800 | |
NGC 1867; ESO 85-SC53 | - | |
NGC 1868; ESO 85-SC56 | - | |
NGC 1869; ESO 85-SC55 | - | |
NGC 1870; ESO 56-SC81 | - | |
NGC 1871; ESO 56-SC85 | - | |
NGC 1872; ESO 56-SC83 | - | |
NGC 1873; ESO 85-SC54 | - | |
NGC 1874; ESO 56-EN84 | - | |
NGC 1876 | - | |
NGC 1877 | - | |
NGC 1880; ESO 56-EN82 | - | |
NGC 1881; ESO 56-SC86 | - | |
NGC 1884; NGC 1882 | - | |
NGC 1882; NGC 1884 | - | |
NGC 1885; ESO 56-SC88 | - | |
NGC 1887; ESO 85-SC59 | - | |
NGC 1892; ESO 85-61 | - | |
NGC 1894; ESO 56-SC89 | - | |
NGC 1895; ESO 85-EN62 | - | |
NGC 1897; ESO 56-SC92 | - | |
NGC 1898; ESO 56-SC90 | 11,000 | |
NGC 1899; ESO 56-EN94 | - | |
NGC 1900; ESO 85-SC68 | - | |
NGC 1901; ESO 56-SC91 | - | |
NGC 1902; ESO 85-SC66 | - | |
NGC 1903; ESO 56-SC93 | 12,000 | |
NGC 1905; ESO 85-SC67 | - | |
NGC 1910; ESO 56-SC99 | - | |
NGC 1915; NGC 1911 | - | |
NGC 1913; ESO 56-SC97 | - | |
NGC 1911; NGC 1915 | - | |
NGC 1916; ESO 56-SC98 | - | |
NGC 1917; ESO 56-SC100 | - | |
NGC 1918; ESO 56-SNR101 | - | |
NGC 1919; ESO 85-SC73 | - | |
NGC 1920; ESO 85-EN74 | - | |
NGC 1921; ESO 56-SC102 | - | |
NGC 1922; ESO 56-SC103 | - | |
NGC 1923; ESO 85-SC75 | - | |
NGC 1925; ESO 85-SC76 | - | |
NGC 1926; ESO 56-SC105 | - | |
NGC 1928; ESO 56-SC106 | - | |
NGC 1929; ESO 56-EN107 | - | |
NGC 1932 | - | |
NGC 1933; ESO 85-SC77 | - | |
NGC 1934; ESO 56-SC109 | - | |
NGC 1935; IC 2126 | - | |
NGC 1936; IC 2127 | - | |
NGC 1937; ESO 56-SC112 | - | |
NGC 1940; ESO 85-SC78 | - | |
NGC 1941; ESO 85-EN79 | - | |
NGC 1942; ESO 85-SC81 | - | |
NGC 1945; ESO 85-EN83 | - | |
NGC 1946; ESO 85-SC84 | - | |
NGC 1947; ESO 85-87 | 10,800 | |
NGC 1948; ESO 85-SC85 | - | |
NGC 1949; ESO 56-EN117 | - | |
NGC 1951; ESO 85-SC86 | 10,000 | |
NGC 1953; ESO 56-SC118 | - | |
NGC 1955; ESO 56-SC121 | 9,000 | |
NGC 1958; ESO 56-SC119 | - | |
NGC 1962; ESO 56-SC122 | 8,000 | |
NGC 1965; ESO 56-SC123 | 8,000 | |
NGC 1966; ESO 56-SC125 | - | |
NGC 1967; ESO 56-SC126 | - | |
NGC 1968; ESO 56-SC130 | 9,000 | |
NGC 1969; ESO 56-SC124 | - | |
NGC 1970; ESO 56-SC127 | 8,000 | |
NGC 1971; ESO 56-SC128 | - | |
NGC 1972; ESO 56-SC129 | - | |
NGC 1991; NGC 1974 | 9,000 | |
NGC 1978; ESO 85-SC90 | 9,900 | |
NGC 1983; ESO 56-SC133 | 8,000 | |
NGC 1984; ESO 56-SC132 | - | |
NGC 1974; NGC 1991 | - | |
NGC 1994; ESO 56-SC136 | - | |
NGC 1997; ESO 86-SC1 | - | |
NGC 2001; ESO 56-SC137 | - | |
NGC 2002; ESO 86-SC3 | - | |
NGC 2003; ESO 86-SC6 | - | |
NGC 2004; ESO 86-SC4 | 9,800 | |
NGC 2005; ESO 56-SC138 | - | |
NGC 2006; ESO 86-SC8 | - | |
NGC 2009; ESO 56-SC140 | - | |
NGC 2011; ESO 56-SC144 | 9,000 | |
NGC 2014; ESO 56-SC146 | 8,000 | |
NGC 2015; ESO 56-SC147 | - | |
NGC 2020; ESO 56-148 | - | |
NGC 2021; ESO 56-SC150 | - | |
NGC 2027; ESO 86-SC13 | - | |
NGC 2029; ESO 56-EN156 | - | |
NGC 2030; ESO 86-SC15 | - | |
NGC 2032; ESO 56-EN160 | - | |
NGC 2033; ESO 56-SC157 | - | |
NGC 2034; ESO 86-SC14 | - | |
NGC 2035; ESO 56-EN161 | - | |
NGC 2037; ESO 56-SC159 | - | |
NGC 2040; ESO 56-EN164 | - | |
NGC 2041; ESO 86-SC16 | 10,000 | |
NGC 2042; ESO 56-SC163 | - | |
NGC 2044; ESO 56-SC165 | - | |
NGC 2048; ESO 56-*N166 | - | |
NGC 2050; ESO 56-SC170 | - | |
NGC 2052; ESO 56-EN176 | - | |
NGC 2053; ESO 86-SC17 | - | |
NGC 2055; ESO 56-SC171 | - | |
NGC 2060; ESO 57-EN1 | - | |
NGC 2062; ESO 86-SC20 | - | |
NGC 2069; ESO 57-EN7 | - | |
C103; NGC 2070; ESO 57-EN6 | 8,200 | |
NGC 2074; ESO 57-EN8 | - | |
NGC 2077; ESO 57-EN9 | - | |
NGC 2078; ESO 57-EN10 | - | |
NGC 2079; ESO 57-EN11 | - | |
NGC 2080; ESO 57-EN12 | - | |
NGC 2081; ESO 57-SC13 | - | |
NGC 2082; ESO 86-21 | 13,000 | |
NGC 2083; ESO 57-EN14 | - | |
NGC 2084; ESO 57-EN15 | - | |
NGC 2085; ESO 57-EN16 | - | |
NGC 2086; ESO 57-EN17 | - | |
NGC 2088; ESO 57-SC20 | - | |
NGC 2091; ESO 57-SC21 | - | |
NGC 2092; ESO 57-SC22 | - | |
NGC 2093; ESO 57-SC23 | - | |
NGC 2094; ESO 57-SC26 | - | |
NGC 2095; ESO 86-SC24 | - | |
NGC 2096; ESO 57-SC27 | - | |
NGC 2097; ESO 86-SC28 | - | |
NGC 2098; ESO 57-SC28 | - | |
NGC 2100; ESO 57-SC25 | 9,600 | |
NGC 2102; ESO 57-SC29 | - | |
NGC 2105; ESO 86-SC29 | - | |
NGC 2108; ESO 57-SC33 | - | |
NGC 2109; ESO 57-SC34 | - | |
NGC 2113; ESO 57-EN36 | - | |
NGC 2114; ESO 57-SC37 | - | |
NGC 2116; ESO 57-SC38 | - | |
NGC 2117; ESO 86-SC33 | - | |
NGC 2118; ESO 57-SC39 | - | |
NGC 2120; ESO 86-SC34 | - | |
NGC 2123; ESO 86-SC36 | - | |
NGC 2125; ESO 57-SC44 | - | |
NGC 2127; ESO 57-SC45 | - | |
NGC 2130; ESO 86-SC37 | - | |
NGC 2135; ESO 86-SC39 | - | |
NGC 2136; ESO 57-SC48 | 10,000 | |
NGC 2137; ESO 57-SC49 | - | |
NGC 2138; ESO 86-SC40 | - | |
NGC 2140; ESO 57-SC51 | - | |
NGC 2147; ESO 57-SC54 | - | |
NGC 2150; ESO 57-55 | - | |
NGC 2151; ESO 57-SC57 | - | |
NGC 2153; ESO 86-SC43 | - | |
NGC 2154; ESO 86-SC42 | - | |
NGC 2155; ESO 86-SC45 | - | |
NGC 2156; ESO 57-SC59 | - | |
NGC 2157; ESO 57-SC58 | 10,000 | |
NGC 2159; ESO 57-SC60 | - | |
NGC 2160; ESO 57-SC61 | - | |
NGC 2162; ESO 86-SC47 | - | |
NGC 2164; ESO 57-SC62 | 10,000 | |
NGC 2166; ESO 57-SC64 | - | |
NGC 2172; ESO 57-SC65 | - | |
NGC 2176; ESO 86-SC50 | - | |
NGC 2177; ESO 57-SC66 | - | |
NGC 2181; ESO 86-SC54 | - | |
NGC 2187; ESO 57-68 | - | |
NGC 2193; ESO 86-SC57 | - | |
NGC 2197; ESO 86-SC58 | - | |
NGC 2210; ESO 57-SC71 | 10,200 | |
NGC 2214; ESO 57-SC74 | 11,000 | |
NGC 2228; ESO 87-7 | - | |
NGC 2229; ESO 87-8 | - | |
NGC 2230; ESO 87-9 | - | |
NGC 2231; ESO 87-SC6 | - | |
NGC 2233; ESO 87-11 | - | |
NGC 2235; ESO 87-13 | - | |
NGC 2241; ESO 57-SC79 | - | |
NGC 2249; ESO 57-SC82 | - | |
NGC 2257; ESO 87-SC24 | 13,500 | |
IC 2018 | - | |
IC 2021 | - | |
IC 2023 | - | |
IC 2028 | - | |
IC 2029 | - | |
IC 2032 | - | |
IC 2033 | - | |
IC 2038 | - | |
IC 2039 | - | |
IC 2043 | - | |
IC 2044 | - | |
IC 2046 | - | |
IC 2050 | - | |
IC 2052 | - | |
IC 2053 | - | |
IC 2055 | - | |
IC 2058 | - | |
IC 2065 | - | |
IC 2066 | - | |
IC 2070 | - | |
IC 2071 | - | |
IC 2073 | - | |
IC 2079 | - | |
IC 2081 | - | |
IC 2082 | 12,800 | |
IC 2083 | - | |
IC 2085 | - | |
IC 2086 | - | |
IC 2105 | - | |
IC 2111 | - | |
IC 2116 | - | |
IC 2128 | - | |
IC 2145 | - | |